Gedenkzuil Jules Van Dorpe
D_SDG_MVDA_2013_025
In 1908 werd er een gedenkzuil opgericht voor Jules Van Dorpe in zijn geboortestad Deinze. Van Dorpe had carrière gemaakt in Kongo. Eerst had hij gediend in het privé-leger van Leopold II (de vorst droeg Congo pas in 1908 volledig over aan de Belgische Staat), maar was daarna opgeklommen tot commissaris-generaal en beheerder van een district. Voor een Vlaming was dit een hele prestatie. Bovendien kende de Deinzenaar de koning persoonlijk. In 1902 overleed Van Dorpe op 46-jarige leeftijd in Congo.
In het thuisland hadden kolonialen toen nog een heldenstatus. Pas later veranderde de visie op het kolonialisme. Door de ontelbare gruwelijke verhalen van wandaden tegen de inheemse bevolking bekijkt men deze periode nu met andere ogen, maar aan het begin van de 20ste eeuw was een groot eerbetoon voor een 'verdienstelijk' koloniaal niet meer dan logisch.
De gedenkzuil werd vervaardigd door Louis Pierre Van Biesbroeck. Op de arduinen zuil is een bronzen medaillon met de beeltenis van Jules Van Dorpe aangebracht. Het monument wordt bekroond met het wapenschild van de stad Deinze. Daaronder is de ster te zien die op het Congolese vlag prijkt. Op de wanden van de zuil zijn afbeeldingen van toenmalige wapens gebeiteld. Vroeger zat er een levensgroot beeld van een kleurling voor de zuil. Hij droeg de Congolese vlag in de hand. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd dit beeld echter geconfisqueerd door de Duitsers en vermoedelijk gesmolten. Ze hadden immers een tekort aan koper.
Bij zijn onthulling kreeg de gedenkzuil een centrale plek op het Neerleie-plein. Dit plein werd prompt omgedoopt tot Kongoplein. In de loop der jaren verdween het Kongoplein geleidelijk aan door het doortrekken van de Peter Benoîtlaan en de verbreding van de straat. De gedenkzuil kreeg een nieuwe onopvallende plek aan de muur van de Sint-Vincentiusschool. In 2008 werd besloten om het monument te verplaatsen. Vandaag komt de gedenkzuil voor Jules Van Dorpe beter tot zijn recht op het Ricardplein.
In Deinze stelt men het koloniale verleden wel duidelijk in vraag. Zo vond in 2008 een actie rond de mensenrechten aan de gedenkzuil plaats. De actie was op het getouw gezet door de Noord-Zuidvereniging en werd georganiseerd ter gelegenheid van de 60ste verjaardag van 'De Verklaring van de Rechten van de Mens'. Van Dorpe was ook allesbehalve een heilige. Hij werd verdacht van het uitmoorden van enkele Congolese dorpen.
De gedenkzuil wegstoppen of verwijderen zou ook niet correct zijn, want ze verpersoonlijkt sowieso een stuk Belgische geschiedenis.
In het thuisland hadden kolonialen toen nog een heldenstatus. Pas later veranderde de visie op het kolonialisme. Door de ontelbare gruwelijke verhalen van wandaden tegen de inheemse bevolking bekijkt men deze periode nu met andere ogen, maar aan het begin van de 20ste eeuw was een groot eerbetoon voor een 'verdienstelijk' koloniaal niet meer dan logisch.
De gedenkzuil werd vervaardigd door Louis Pierre Van Biesbroeck. Op de arduinen zuil is een bronzen medaillon met de beeltenis van Jules Van Dorpe aangebracht. Het monument wordt bekroond met het wapenschild van de stad Deinze. Daaronder is de ster te zien die op het Congolese vlag prijkt. Op de wanden van de zuil zijn afbeeldingen van toenmalige wapens gebeiteld. Vroeger zat er een levensgroot beeld van een kleurling voor de zuil. Hij droeg de Congolese vlag in de hand. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd dit beeld echter geconfisqueerd door de Duitsers en vermoedelijk gesmolten. Ze hadden immers een tekort aan koper.
Bij zijn onthulling kreeg de gedenkzuil een centrale plek op het Neerleie-plein. Dit plein werd prompt omgedoopt tot Kongoplein. In de loop der jaren verdween het Kongoplein geleidelijk aan door het doortrekken van de Peter Benoîtlaan en de verbreding van de straat. De gedenkzuil kreeg een nieuwe onopvallende plek aan de muur van de Sint-Vincentiusschool. In 2008 werd besloten om het monument te verplaatsen. Vandaag komt de gedenkzuil voor Jules Van Dorpe beter tot zijn recht op het Ricardplein.
In Deinze stelt men het koloniale verleden wel duidelijk in vraag. Zo vond in 2008 een actie rond de mensenrechten aan de gedenkzuil plaats. De actie was op het getouw gezet door de Noord-Zuidvereniging en werd georganiseerd ter gelegenheid van de 60ste verjaardag van 'De Verklaring van de Rechten van de Mens'. Van Dorpe was ook allesbehalve een heilige. Hij werd verdacht van het uitmoorden van enkele Congolese dorpen.
De gedenkzuil wegstoppen of verwijderen zou ook niet correct zijn, want ze verpersoonlijkt sowieso een stuk Belgische geschiedenis.
1908